Numero 105 – septembro 2014
Tuŝeto al pasinteco
Laŭ difino donita de Cervantes (hisp. verkisto 1547-1616): historio estas trezoro de niaj agoj, atestanto de la pasinteco, ekzemplo kaj edifo por estanteco kaj averto por estonteco. Estas multe da aliaj difinoj pri historio, ekz, tiu de Voltaire, Goethe k.a.
Malgraŭ tio, ankoraŭ de antikveco, la homaro havas iomete da duboj pri historiaj veroj. Kompreneble, eĉ plej objektivaj historiistoj enmetas siajn vidpunktojn, siajn rila-tojn, eĉ fojfoje falsas la eventojn.
Tiuj duboj instigis homaron al inventado kaj subten-ado en muzeoj de materialaj argumentoj, kiuj konfirmas la veron de historiaj skribaĵoj.
Ree, danke al la historio ni scias, ke la unuaj paŝoj por estigi muzeojn, estis faritaj de antikvaj grekoj. Plej malnova kaj bonkvalita muzeo estis organizita en la jaro 756 p.K. en japana urbo Kera, sekvata poste diversloke, diversurbe, diverscele.
Unua socia muzeo estas establita en Parizo, dum la franca revolucio, poste en urbo Bruselo, unika muzeo pri terpomo, en urbo Bremen, kie oni gardas plej etajn moner-ojn Dukato stampita en Nurnbergo.
En muzeo de miliarduloj en Usono estas ekspoziciita unua bankĉeko subskribita de Karnegi, unua dolaro gajnita de Rokfeler, kaj malgranda martelo de Edisono.
Strangaj, mirindaj muzeoj, nekompreneblaj pro di-verseco kaj originaleco: amleteroj, fiakroj, pupoj, bataliloj, kino, horloĝo, pano, barbo, lipharoj, eĉ vaksaj figuroj de famaj personoj kaj aliaj.
Kian historion kaj muzeojn alportos estontaj histori-istoj kaj muzeaj specialistoj? Estas notinde, ke la nuntem-paj eventoj kaj ekzemploj meritas esti konservitaj kaj eksponitaj por edifo al estontaj generacioj laŭ la difino de Cervantes. Ivan Tr. Minĉev
