Numero 103 – marto 2014

Vortareto

Elektitaj terminoj ligitaj kun vivo konsekrita

     abatino (lat. abbatissa) superulino en monaĥina klostro, plejofte dumviva

     abato (lat. abbas) superulo de aŭtonoma monaĥa klos-tro – abatejo

agregacio (lat. aggregatio) aligo de memstara ordena komunumo al ekzistanta jam ordeno, konsistas en akcepto de ĝia spiriteco, bazaj reguluj, iufoje eksteraj signoj

akceptejo (lat. parlatorium) speciala ejo en klostroj, destinita por interparoloj kun gastoj, en klaŭzuraj klostroj dividita per krado (= parolejo)

alumnado (lat. alumnatus) tempo de studado kaj form-ado antaŭ akcepto de la sacerdota ordino, iufoje nomata tempo lerneja aŭ studenta

anakoretoj (lat. anachoretae) personoj strebantaj al saviĝo pere de ermita – asketa vivo en izoliteco, sin dedi-ĉantaj al askezo, preĝo kaj laboro

     askezo (lat. ascesis) fortostreĉo fizika aŭ spirita, entre-prenata por atingi moralan perfektecon, proksimiĝi al Dio kaj atingi la savon, i.a. per superregado de deziregoj, lim-igo de vivbezonoj, seniĝo je plezuroj, rezigno pri havaĵoj materiaj aŭ spiritaj

aspiranto (lat. aspirans) kandidato al instituto de vivo konsekrita aŭ asocio de vivo apostola antaŭ akceptiĝo al postulado

     celibato (lat. caelibatus) en la Eklezio stato de libervola fraŭleco, konsistanta en la fianĉa karaktero de amo al Dio, t.e. en la vivo laŭ evangelia konsilo de ĉasteco; en la kazo de konsekritoj konfirmata per voto faciliganta la imitadon de Kristo

     cenobitoj (lat. coenobitae) religiuloj vivantaj la komu-nan vivon en monaĥejoj, laŭ difinita regulo kaj sub gvido de superulo

dekreto aproba (lat. decretum approbationis) doku-mento eldonata de la vatikana Kongregacio por la Institutoj de vivo konsekrita kaj la Asocioj de vivo apostola, defini-tive aprobanta koncernan komunumon

dekreto laŭda (lat. decretum laudativum) dokumento eldonata de la Apostola Seĝo, provizore aprobanta insti-tuton de vivo konsekrita

ekonomo (lat. oeconomus) membro de instituto aŭ aso-cio, administranta la posedaĵojn de tuta komunumo aŭ de ĝia parto

enŝloso (lat. reclusio) formo de ermita vivo, kiu konsis-tas en vivado soleca en kompleta izoliteco en fermitaj ejoj, ekz. ĉeloj, kavernoj aŭ tomboj, kun limigita ĝis minimuma kontakto kun la ekstera mondo

     ermitoj (lat. eremitae) monaĥoj vivantaj la asketan vi-von en soleco, unuope aŭ kolektive, plejofte loĝantaj en klostroj nomataj ermitejoj

     froko (lat. habitus) ordenvesto, plejofte konsistanta el tuniko, skapularo kaj kapuĉo aŭ velumo

     generalo (lat. generalis) plejsupra superulo en instituto kun hierarkia strukturo

     gardanto (lat. guardianus) superulo de monaĥejo, ekz. ĉe franciskanoj

ĥoro (lat. chorus) liturgia kunveno de monaĥoj aŭ monaĥinoj, ankaŭ loko destinita por komuna preĝado (= ĥorejo)

     juniorado (lat. iunioratus) tempo de formado en insti-tuto de vivo konsekrita depost prononco de portempaj votoj ĝis prononco de porĉiamaj votoj

     kapitulo (lat. capitulum) kunveno de elektitaj reprezen-tantoj de koncerna instituto de vivo konsekrita aŭ asocio de vivo apostola, kiuj priparolas la aferojn de tuta komunumo aŭ ties provinco kaj alprenas decidojn konforme al la kon-stitucioj aŭ aliaj internaj leĝoj

karismo (lat. charisma) donaco de la Sankta Spirito, donata cele al konstruado de la Dia Regno kaj savo de la homo, en la kazo de institutoj de vivo konsekrita kaj asocioj de vivo apostola donata plejofte al la fondinto de tuta komunumo

     klaŭzuro (lat. clausura) preskriboj pri loko rezervita ekskluzive por religiuloj; ankaŭ parto de monaĥejo, alirebla ekskluzive por membroj de koncerna instituto de vivo kon-sekrita, por fremduloj – nur se permesos monaĥejestro

klaŭzuro papa (lat. clausura papalis) klaŭzuro kun normoj determinitaj de la Apostola Seĝo

kongregacio (lat. congregatio) ordena komunumo; an-kaŭ ligo de kelkaj klostroj kun komuna regulo, devoj kaj kutimoj; krome ofico de la Apostola Seĝo

konstitucioj (lat. constitutiones) la plej grava jura akto de koncerna instituto, enhavanta preskribojn kompletigan-taj regulon, plejofte detalaj normoj regulantaj la vivon kaj organizon de koncerna komunumo

kukulo (lat. cuculla) larĝa mantelo kun faldaj manikoj, uzata en iuj ordenoj dum preĝado en ĥorejo

kvara voto (lat. quartum votum) aldona voto, apud la tri bazaj: de ĉasteco, malriĉeco kaj obeo, prononcata publike far membroj de iuj institutoj de vivo konsekrita, plejofte rilatanta la realigon de karismo de koncerna instituto, ekz. servadon al malsanuloj eĉ endanĝerigante sian vivon (ka-milanoj)

liberigo (lat. exemptio) elpreno instituton de vivo kon-sekrita elsub la povo de dioceza episkopo kaj subigo ĝin al supera povo, ekz. al la Apostola Seĝo

Liturgio de la Horoj (lat. Liturgia Horarum) oficiala preĝo liturgia de la Eklezio, preĝata en difinitaj horoj de la tago

monaĥo, monaĥino (lat. monachus, monacha) religi-ulo, religiulino en la kontempla instituto

     novicado (lat. novitiatus) provperiodo, por kontroli la taŭgecon de kandidato al vivo en la koncerna komunumo de vivo konsekrita, kaj prepari al portempaj votoj; ankaŭ parto de monaĥejo, rezervita por novicoj (= novicejo)

pia unio pia ligo

     postulado (lat. postulatus) tempo antaŭ novicado, serv-anta por rekoni sian vokiĝon far aspiranto aŭ aspirantino

     prioro, priorino (lat. prior, priora) titolo de ordenaj superuloj en aŭtonomaj monaĥejoj sen titolo abatejo (an-kaŭ difino de regantoj kiuj anstataŭas abaton aŭ abatinon)

provincialo (lat. provincialis) alta superulo de la insti-tuto de vivo konsekrita aŭ la asocio de vivo apostola, admi-nistranta provincon, kutime elektata, nomata ankaŭ inspek-toro (salezanoj) aŭ vizitanto (lernejaj fratoj)

     provinco (lat. provincia) domoj de koncerna instituto administrataj de unu superulo (provincialo)

     refektorio (lat. refectorium) komuna manĝejo en mo-naĥejo

     regulo (lat. regula) aro da fundamentaj vivprincipoj en koncerna instituto, devenanta plejofte de la fondinto aŭ akceptita de li kiel jura bazo

     skapularo (lat. scapulare) elemento de froko de iuj ins-titutoj de vivo konsekrita, konsistas el du ortangulaj ŝtof-pecoj, kunkudritaj, kun aperturo por la kapo, atingantaj ĝis la piedoj aŭ genuoj

ŝnurzono (lat. cingulum) zono el materialo por zoni la frokon

     tria ordeno (lat. ordo tertius) asocio de sekularaj fidel-uloj, kiuj post farita novicado promesis strebi al evangelia perfekteco en la mondo sub gvido de la unua ordeno kaj konforme al ĝia spiriteco

     vestado (lat. vestitio) solena surmeto de ordena froko, komencanta la tempon de novicado

vikario, vicestrino (lat. vicarius, vicaria) en iuj institu-toj anstataŭantoj de superuloj, ekz. ĝenerala vikario ansta-taŭas generalon

     votinto, votintino (lat. professus, professa) religiulo, religiulino kiu prononcis la porĉiamajn votojn