Numero 105 – septembro 2014

LA VIVANTA LINGVO

Skazywany wielokrotnie na unicestwienie żyje od ponad 125 lat, zachował swoją prostotę, neutralność i uni-wersalność, ciągle się rozwija i posiadł wszelkie atrybuty języka naturalnego. Ogłoszony 26 lipca 1887 roku przez warszawskiego lekarza-okulistę Ludwika ZAMENHOFA uwieńczył wysiłki wybitnych przedstawicieli wielu poko-leń pragnących zaoferować ludzkości pomocnicze narzę-dzie, ułatwiające wzajemne porozumienie i zrozumienie. ESPERANTO stało się ukoronowaniem ponad 700 prób skonstruowania języka uniwersalnego. Przez wielu zostało entuzjastycznie przyjęte. U wielu wzbudziło niepokój i obawę o zagrożenie ich dominującej roli w sprawowaniu rządów nad mogącymi łatwiej porozumiewać się narodami. Jego upowszechnienie w Europie zostało zablokowane w Lidze Narodów przez rządy Anglii i Francji a zwolennicy upowszechniania języka esperanto jako jedni z pierwszych podlegali eksterminacji ze strony totalitarnych rządów Rosji Sowieckiej i faszystowskich Niemiec.

Również w czasach nam współczesnych nie brakuje zajadłych przeciwników upowszechnienia języka ESPE-RANTO jako języka pomostowgo ułatwiającego porozu-mienie między narodami – jednoczącej się Europy w szcze-gólności. Próby ośmieszania, przemilczania informacji, że takie narzędzie porozumienia istnieje, szczególnie boleśnie odczuwane jest w Polsce – kolebce esperanta. Profesor Tadeusz Kotarbiński powiedział, że „esperanto jest najge-nialniejszym połączeniem logiki i prostoty”. Dodajmy również – za prof. Zenonem Klemensiewiczem, że espe-ranto uznawane jest przez wielu Polaków jak również cudzoziemców jako jeden z istotnych dorobków kultury polskiej. Rozsławiało naszą kulturę narodową w czasach gdy Polska wykreślona była na mapach świata. Dziwić może upór przemilczania tych faktów ze strony władz oświatowych i polskich szkół wszystkich szczebli. Żenu-jący jest brak informacji na ten temat wśród polskiej mło-dzieży i dorosłego społeczeństwa.

Kolejne rocznice ogłoszenia języka esperanto przy-pominane są w wielu krajach – zwłaszcza w tych, w któ-rych cieszy się ono dużym uznaniem i popularnością, np: Chiny, Japonia, Brazylia, Meksyk, Australia, Węgry, Fran-cja, Niemcy, Holandia, Austria – obchodzi się bardzo uro-czyście. W 125 rocznicę istnienia esperanta na dziesięciu najważniejszych uniwersytetach w Australii przez 125 dni studenci codziennie po 15 minut uczyli się esperanta a brytyjskie ,,Esperanto Lobby” dzień 26 lipca ogłosiło jako „Esperanto Day 2012”.

W maju 2012 roku odwiedził Polskę japoński prze-mysłowiec – znany w świecie propagator języka esperanto – Etsuo Miyoshi, który przekonywał polskich polityków i młodzież akademicką, aby wreszcie zaczęli z pożytkiem dla Polski wykorzystywać posiadany skarb. Podczas majo-wego pobytu podejmowany był w Senacie przez vice-marszałka Wenderlicha. Odznaczony został Złotym Krzy-żem Zasługi nadanym przez Prezydenta RP za upowszech-nianie kultury polskiej i języka esperanto w świecie. Otrzymał Medal Heweliusza i Medal Senacki. Miyoshi powiedział kiedyś: ,,Opatrzność dała wam Zamenhofa, esperanto jest wszędzie na świecie postrzegane jako polski wynalazek”.

Pomimo podejmowanej kampanii pomniejszania roli jaką mógłby w stosunkach międzynarodowych pełnić język neutralny – esperanto, wielu ludzi na wszystkich kontynen-tach czyni starania, aby przekonać narody o słuszności wy-powiedzi Alberta Einsteina, że ,,esperanto jest najlepszym rozwiązaniem idei języka międzynarodowego”.

Połączenie logiki z prostymi zasadami gramatycz-nymi decyduje o stosunkowo szybkiej możliwości jego opanowania i przekonuje uczącego się o pozytywnych efektach włożonego wysiłku. Propedeutyczne walory języ-ka esperanto sprzyjają szybszemu opanowaniu kolejnych języków obcych. Ma to niebagatelne znaczenie w kształto-waniu nowych, opartych na zasadach partnerstwa relacjach między narodami jednoczącej się Europy i nie tylko. Nasze pokolenie ponosi odpowiedzialność nie tylko za siebie, lecz również za przyszłe pokolenia. Trudnym do wyobra-żenia byłby przyszły świat, w którym tylko elity politycz-no-intelektualne będą mogły komunikować się w jednym z języków etnicznych a zróżnicowane kultury świata będą systematycznie eliminowane i zostaną zdominowane przez kulturę tego języka.

Przypomnijmy na zakończenie słowa Jana Pawła II wygłoszone 2 czerwca 1980 roku w UNESCO (WIĘŹ 1980 nr 7-8). Jestem synem narodu, który przetrwał najstrasz-liwsze doświadczenia dziejów, który wielokrotnie był przez sąsiadów skazywany na śmierć – a on pozostał przy życiu i pozostał sobą. Zachował własną tożsamość i zachował po-śród rozbiorów i okupacji własną suwerenność jako naród – nie w oparciu o jakiekolwiek inne środki fizycznej potęgi, ale tylko w oparciu o własną kulturę, która okazała się w tym wypadku potęgą większą od tamtych potęg. Antoni Beyga

Czytelników zainteresowanych poruszonym tematem zapraszam na stronę pod adresem: www.esper_anto.republika.pl