Pulpit w chórze zakonnym jako zwieńczenie prac konserwatorskich

W piątek, 18 lutego b.r., po trwających 5 lat pracach konserwatorskich, powrócił ostatni element wyposażenia chóru zakonnego – pulpit. Na tle ciemnobrązowych stalli, element ten wyróżnia się kształtem i kolorem. Jego styl można określić jako eklektyczny.

Jaka była funkcja pulpitu? W dawnych czasach, na podobnych pulpitach w chórach zakonnych, a więc w miejscach gdzie zakonnicy gromadzili się na wspólne odmawianie Liturgii Godzin, umieszczana była księga psałterza z której odczytywano psalmy. Dzisiaj, kiedy każda osoba duchowna ma swój osobisty brewiarz nie ma potrzeby używania pulpitu, zatem ten element wyposażenia spełnia jedynie funkcję symboliczną a nie użytkową.

Wykonawcą pulpitu w chórze zakonnym tutejszego klasztoru był br. Donat Jan Woszczyński OFM. Urodził się w 1853 roku w Białej k. Janowa Lubelskiego. Przed wstąpieniem do zakonu był stolarzem i snycerzem, autorem projektów architektonicznych oraz budowniczym. W źródłach zakonnych napisano o nim: „dość praktycznie wykształcony, szczególnie w rachunkach, rysunkach, geometrii, a nawet zajmował się astronomią”. W klasztorze przemyskim mieszkał najdłużej (do roku 1894). Tutaj odbył nowicjat i w 1883 roku złożył pierwsze śluby czasowe, a w 1887 profesję wieczystą. Brał udział w budowie chóru zakonnego (1882), a także drugiego piętra klasztoru (1893-1894). Samodzielnie wykonał stolarkę oraz stalle i pulpit do chóru, zdobione rzeźbionym ornamentem i intarsją. (o. Adam Jan Błachut OFM, Słownik artystów reformackich w Polsce, s. 142-143)

Pulpit w tutejszym chórze zakonnym jest bogato zdobiony. Zawiera intarsjowane łacińskie sentencje, formy kwiatowe, postacie aniołów i zwierząt. Do sporządzenia intarsji użyto wielu rodzajów drewna o różnych kolorach. Największym elementem pulpitu jest czworoboczna, solidna podstawa z której wychodzi trzpień na którym osadzony jest właściwy pulpit umożliwiający umieszczenie księgi psałterza. Nad pulpitem znajduje się baldachim czyli rodzaj dachu, którego zwieńczeniem jest chorągiew z rzeźbionym napisem CHORUS. Dach zawiera rzeźbione ornamenty oraz głowy kozic, z których jedna pozwala na zamontowanie kaganka oświetlającego księgę.

Zakończenie renowacji pulpit chóru zakonnego jest zarazem zwieńczeniem trwającego 5 lat remontu pomieszczenia i wyposażenia kaplicy zakonnej. Prace rozpoczęły się w 2017 roku od fazy technicznej renowacji stalli. W 2018 roku poddano pracom konserwatorskim podłogę oraz wzmocniono popękane ściany budynku specjalnymi prętami i zaprawami. W 2019 roku zrealizowano następną fazę remontu stalli oraz stolarkę okienną. W 2020 roku zakończono prace przy strukturach drewnianych stalli. W 2021 roku wykonano ołtarz (mensa) we wnęce, poddano renowacji zabytkowy krucyfiks oraz zamontowano nowe oświetlenie na które składają się kinkiety (8) oraz żyrandol. Na bocznej ścianie zawisł obraz Matki Bożej Niepokalanej autorstwa innego artysty reformackiego.

Jako gwardian klasztoru pragnę podziękować wszystkim darczyńcom – osobom oraz instytucjom – zaangażowanym w realizację projektu renowacji kaplicy zakonnej. Niech dobry Bóg wynagrodzi zaangażowanie obfitymi łaskami.